DR ARKADIUSZ J . DERKACZ
ekspert Przedsiębiorcy . PL
Firmy produkcyjne należy podzielić na te , które wytwarzają dobra pierwszej potrzeby , oraz pozostałe . Podział ten wydaje się fundamentalny dla udzielenia odpowiedzi na pytanie o wpływ rosnących cen energii na branżę produkcyjną . Wynika to bezpośrednio z zachowań konsumenckich . Popyt na dobra pierwszej potrzeby jest względnie nieelastyczny w odniesieniu do zmian ich ceny . Gospodarstwa domowe , mimo rosnącej ceny , decydują się na ich zakup . W związku z tym należy wspomnieć o tzw . dobrach alternatywnych . Galopująca inflacja dóbr pierwszej potrzeby może spowodować zmianę w wyborze konsumentów na rzecz chociażby tańszych substytutów . Konsument w dalszym ciągu będzie kupował masło , ale tańsze , choć gorszej jakości . Z drugiej strony mamy do czynienia z tzw . dobrami normalnymi ( większość dóbr we współczesnych gospodarkach ). Popyt na nie rośnie wraz ze wzrostem dochodów gospodarstw domowych . W tej sytuacji mówimy o dodatniej elastyczności dochodowej popytu . Wzrost cen tego rodzaju dóbr może także spowodować przejście na dobra substytucyjne . Jeżeli dobra producenta będą miały choć częściowo charakter dóbr pierwszej potrzeby , to może spać spokojnie . Jeżeli jednak charakteryzują się one wysoką elastycznością dochodową popytu , możemy mówić o zbliżającej się recesji . Podnoszenie przez tę grupę firm cen , mimo że będzie miało charakter inflacji podażowej , może skutkować wyraźnym obniżeniem konsumpcji , a więc obniżeniem poziomu sprzedaży i przychodów . W firmie pojawi się efekt „ zapychania magazynów ”, który może doprowadzić do zmniejszenia wykorzystania zdolności produkcyjnych . Dodatkowo , jeżeli będziemy mieli do czynienia z produktami o krótkiej dacie użyteczności , to generowanie zapasów przerodzi się w utratę wartości aktywów . W krótkim okresie taka sytuacja nie doprowadzi do stagnacji firm . Długotrwały spadek poziomu produkcji będzie już wyraźnym sygnałem pojawiającej się recesji . W takiej sytuacji nie będziemy już mówili o szoku podażowym , lecz o kryzysie w konkretnej firmie .
terminowy spływ należności nie wiąże się więc z poprawą kondycji odbiorców , ale raczej z obroną swoich kapitałów przez producentów spożywczych , a nawet nierzadko płynności finansowej przez sprzedających , usilnie poszukujących i gromadzących gotówkę . W sytuacji utrzymującego się , a nawet rosnącego popytu ( napływ uchodźców ), niedoborów i mniej lub bardziej skokowego wzrostu cen to sprzedający wybierają , komu w danej sytuacji sprzedać swój towar i powierzyć tym samym swoje środki finansowe . Coraz częściej wybierają i promują tych , którzy przynajmniej częściowo regulują zobowiązania gotówką , a nie tylko na kredyt kupiecki , co skraca obieg należności . Sektor wyrobów metalowych – jak na razie nie wzrosły w tym sektorze trudne długi ( de facto straty ), ale widać już wydłużanie się okresu obiegu należności w ostatnim kwartale . Dystrybutorzy i producenci stali są wyczuleni na sytuację rynkową i w ostatnich latach reagowali z wyprzedzeniem , aktywnie chroniąc należności – należy więc oczekiwać , że także obecnie są w stałym kontakcie z odbiorcami i starają się zmniejszyć swoją ekspozycję na ryzyko , wiążącą się m . in . z mniejszym popytem ze strony budownictwa ( zapewne przejściowym ) oraz przemysłu . Tekstylia – jak na razie widać odbudowę po trudnych pandemicznych latach , gdy zamknięcie handlu , jak i ludzi w domach mocno uderzyło w dostawców . Niemniej jednak niepewna sytuacja związana z ograniczeniem wydatków przez konsumentów ( zmniejszenie dochodu rozporządzalnego na skutek inflacji i wysokich cen energii ) skłania dostawców do mniejszej elastyczności w sprzedaży , do zmniejszania tolerancji na opóźnienia w płatnościach i do skracania obiegu należności , o czym świadczy skrócony DSO ( okres obiegu należności ). Transport – widoczne problemy sektora , mniejsza płynność rynku , o czym świadczy pewien wzrost zarówno odsetka trudnych długów , jak i średniego okresu regulowania należności przez odbiorców . Skończył się jak na razie okres poprawy , jaki notowany był w drugiej połowie 2021 r ., gdy rosły popyt i wymiana handlowa , w rezultacie także firmy transportowe mogły skuteczniej egzekwować swoje należności . ●
Źródło : dane z Programu Analiz Branżowych Allianz Trade .
15